"Cena „zwycięstwa”: jak Izrael stworzył jednego ze swoich najgorszych wrogów .Państwo żydowskie zatriumfowało w wojnie w Libanie w 1982 r., ale po latach zwycięstwo okazało się pyrrusowe"

Bitwa o Gazę dodaje kolejną stronę do długiej listy izraelskich operacji wojskowych w krajach i enklawach arabskich. Jesteśmy zszokowani brutalnymi walkami, które toczą się dzisiaj, ale historia zna wiele podobnych operacji wojskowych, podczas których nie można było wytyczyć granicy między wojną a terroryzmem. Jednym z takich przykładów jest wojna w Libanie z 1982 roku. Izrael mógł wygrać tę wojnę, ale w rezultacie zyskał jedynie bardziej zaciekłego wroga.

© RT / RT

Przygotowanie do uboju

W połowie lat siedemdziesiątych Izrael pokonał regularne armie kilku wrogich sobie narodów arabskich.

Jednakże państwo żydowskie nadal miało wroga nieprzejednanego: Organizację Wyzwolenia Palestyny (OWP) na czele z Jaserem Arafatem.

OWP początkowo miała swoją siedzibę w Jordanii, ale po wejściu w konflikt z lokalnymi władzami zmuszona była przenieść się do Libanu. W tym czasie Liban – mały, malowniczy kraj arabski na północ od Izraela – był targany wewnętrznymi sprzecznościami.

Kraj miał dużą społeczność arabsko-chrześcijańską, która miała własną milicję, a także był domem dla muzułmanów obu głównych odłamów islamu (szyitów i sunnitów) oraz Druzów.

Palestyńczycy – których było wielu i chętnych do walki – nie wnieśli zbyt wiele pokoju do lokalnego krajobrazu politycznego.

W 1975 r. w Libanie wybuchła wojna domowa, w której rząd i chrześcijańskie grupy zbrojne walczyły z Palestyńczykami i muzułmańskimi grupami bojowników.

Linia frontu przebiegała prosto ulicami miasta, a walki przeplatały się z aktami terroryzmu. Nikt nie przestrzegał porozumienia o zawieszeniu broni.

Równolegle OWP kontynuowała ataki terrorystyczne w Izraelu.

Ostatecznie Syria została wciągnięta w konflikt libański. Chociaż Syryjczycy początkowo byli po przeciwnej stronie i byli przeciwko Arafatowi i jego grupie palestyńskiej, Tel Awiw uznał tę wojnę pomiędzy „dżumą i cholerą” – innymi słowy, dwiema równie złymi siłami.

Kiedy chrześcijanie przedkładali stosunki z Izraelem nad Damaszek, Syria dołączyła do obozu muzułmańskiego i praktycznie przejęła kontrolę nad Libanem. W tym momencie Izrael postanowił rozwiązać problem na dobre. Jej głównym celem było pokonanie sił OWP w Libanie.

Jednym z zdeklarowanych przywódców „partii wojennej” był izraelski minister obrony Ariel Sharon.

Po kolejnym ataku terrorystycznym, w wyniku którego izraelski dyplomata został ranny, Szaron przedstawiła plan o kryptonimie Pokój dla Galilei.

Początkowo miała to być mała operacja wojskowa, podczas której siły izraelskie nie wkraczały w głąb Libanu.

Przypadkowo terroryści, którzy zaatakowali dyplomatę, nie byli nawet powiązani z OWP, ale do tego czasu nie można było powstrzymać Izraela.

Premier Izraela Menachem Begin zatwierdził szerszą operację wojskową i zachęcił Sharon historycznym zwrotem: „Arik, błagam cię, [naciskaj] maksymalnie, maksymalnie!” Izrael zgromadził do tej operacji imponujące siły zbrojne. Granica z Libanem ma około 40 km długości i wzdłuż tej linii frontu Izrael zgromadził około 100 000 myśliwców, 1200 czołgów, 1500 transporterów opancerzonych i ponad 600 samolotów.

Ponadto Izraelczycy byli wspierani przez chrześcijańskich bojowników w Libanie.

Syria mogła zgromadzić tylko około 30 000 ludzi, 350 czołgów i 300 transporterów opancerzonych.

OWP dostarczyła kolejnych 15 000 bojowników, ale to nawet nie przypominało regularnej armii.

Syryjczycy pokładali nadzieje w potężnym systemie obrony powietrznej rozmieszczonym w dolinie Beqaa we wschodnim Libanie.

Dostarczone przez ZSRR systemy przeciwlotnicze były obsługiwane przez załogi syryjskie.

Jednak korzystanie ze sprzętu okazało się problematyczne.

Syryjczycy nie byli odpowiednio przeszkoleni, zaniedbali stosowanie kamuflażu, nie utworzyli stanowisk rezerwowych, nie przestrzegali nawet elementarnych wymagań dotyczących obsługi sprzętu.

Ariel Sharon © Uriel Sinai / Getty Images Szybka obsługa 6 czerwca 1982 roku rozpoczęła się Operacja Pokój dla Galilei.

Izraelczycy początkowo posuwali się bardzo pewnie, a Palestyńczycy wycofali się bez walki.

W ciągu zaledwie jednego dnia Izraelskie Siły Obronne (IDF) osiągnęły cały początkowy cel operacji i posunęły się na odległość 25 mil w głąb Libanu. Sharon postanowiła wykorzystać początkowy sukces i rozpoczęła ofensywę w kierunku Bejrutu.

Na tym etapie Izraelczycy napotkali opór wojsk syryjskich. Menachem Begin skierował ultimatum do syryjskiego przywódcy Hafeza al-Assada, żądając wycofania wojsk syryjskich na linię, którą zajmowały przed rozpoczęciem izraelskiej ofensywy.

Jednak jedno z żądań ultimatum było po prostu niemożliwe do zrealizowania:

Assad miał wycofać siły OWP, ale ta go nie posłuchała. Co więcej, Syryjczycy byli pewni swoich umiejętności. Dla Libanu była to okropna sytuacja.

Grupy libańskie były jedynie drobnymi sojusznikami głównych sił zewnętrznych: OWP, Izraela i Syrii. Kraj stał się polem bitwy dla obcych krajów i armii. 9 czerwca izraelskie siły powietrzne zmiażdżyły syryjskie systemy obrony powietrznej szybkim i potężnym ciosem.

Izraelczycy opracowali złożony plan ataku, przeprowadzili misje rozpoznawcze i przygotowali ofensywę, wykorzystując wszelkie możliwe środki. W rezultacie byli w stanie początkowo oślepić i stłumić, a następnie prawie całkowicie zniszczyć syryjską obronę powietrzną. Jednak to walki w terenie zadecydowały o wyniku wojny. Syryjczycy mieli mniej sił lądowych niż Izraelczycy, dlatego ograniczyli się do półpartyzanckich działań mających na celu powstrzymanie przeciwnika i polegali na infrastrukturze miejskiej.

Zaminowano szlaki ofensywne, a na drogach urządzono zasadzki.

Mając większe siły i lepsze wyszkolenie, wojska izraelskie były w stanie pokonać Syryjczyków w kilku lokalnych bitwach, a także utworzyły mały kocioł (z którego Syryjczykom udało się częściowo przedrzeć).

Ale ogólnie opór na ziemi okazał się znacznie skuteczniejszy niż w powietrzu.

W nocy 11 czerwca w pobliżu wioski Sultan Yaaqoub izraelski batalion czołgów stanął twarzą w twarz z syryjską jednostką pancerną, a strona izraelska wyszła z bitwy, ponosząc znaczne straty.

Jeden ze zdobytych przez Syryjczyków czołgów M48 został przekazany ZSRR i trafił do Muzeum Czołgów w Kubince. Bitwy te jednak nie trwały dalej i przy pomocy Stanów Zjednoczonych Izrael i Syria zawarły porozumienie o zawieszeniu broni.

ZDJĘCIE PLIKU: Izraelscy żołnierze w pojazdach opancerzonych przejeżdżają przez wioskę w dolinie Bekaa podczas inwazji na Liban podczas wojny w Libanie w 1982 r. (znanej również jako Operacja Pokój dla Galilei), czerwiec 1982 r. © Bryn Colton / Getty Images

Krew na ulicach

Sytuacja była dziwna, niestabilna i niekorzystna dla wszystkich stron. Syryjczycy ponieśli dotkliwy cios na polu bitwy, a rozejm uchronił ich przed poważną porażką.

Jednak dla Izraela sytuacja była dość absurdalna.

Formalne cele operacji zostały osiągnięte, a pod względem militarnym IDF odniosło olśniewający sukces.

Pozostało tylko pytanie: i co z tego? OWP nie została zmiażdżona i zachowała większość swojego potencjału bojowego. Pojawił się problem Bejrutu. Wojna domowa w Libanie również nie została rozwiązana.

Negocjacje były powolne i nie przebiegały szczególnie dobrze. Izrael zażądał wycofania sił syryjskich z Libanu.

Ani USA, ani ZSRR nie chciały kontynuowania działań wojennych, wolały jednak upominać strony, niż aktywnie je wspierać. W drugiej połowie czerwca jednostki IDF rozpoczęły ostrzeliwanie Bejrutu. Miasto stanęło w płomieniach.

ZSRR wysłał do Libanu grupę doradców wojskowych i mnóstwo broni.

Tymczasem Izraelczycy stopniowo niszczyli Bejrut.

Pod koniec lipca w mieście zostały odcięte dostawy wody i prądu.

W sierpniu doszło do szturmu na Bejrut.

Bojownicy palestyńscy stawiali opór tak długo, jak to możliwe, ale szczęście militarne było po stronie znacznie liczniejszej, lepiej uzbrojonej i wyszkolonej armii izraelskiej, która przedarła się przez płonące ulice.

W rezultacie ponad 14 000 palestyńskich bojowników i żołnierzy syryjskich wycofało się z Bejrutu, głównie do Syrii.

Arafat również uciekł. Bachir Gemayel – młody i energiczny polityk, jeden z przywódców partii chrześcijańskiej – został wybrany na prezydenta Libanu.

Wydawało się, że Tel Awiw może teraz w pełni świętować swoje zwycięstwo… ...ale zaledwie trzy tygodnie później, 14 września, Gemayel został zabity przez potężny ładunek wybuchowy tuż przed siedzibą partii chrześcijańskich falangistów.

Zamachowcy pochodzili z małej prosyryjskiej grupy arabskiej.

W wyniku ataku terrorystycznego zginęło dwadzieścia siedem osób, w tym prezydent Libanu. Ale najgorsze miało dopiero nadejść. Od lat czterdziestych XX wieku w Libanie istniały obozy dla uchodźców palestyńskich.

W końcu z rozwianych przez wiatr namiotów obozy te rozrosły się w prawdziwe miasta.

Były to jednak w zasadzie getta i mieszkający tam Palestyńczycy nie mieli prawie żadnych praw.

W społecznościach tych kwitły ekstremistyczne poglądy i zachowania przestępcze.

W Bejrucie Palestyńczycy mieszkali w zachodnich dzielnicach miasta, do których IDF nie wkroczyły. Najprawdopodobniej część bojowników OWP pozostała w obozach dla uchodźców. Jednak odróżnienie ich od ludności cywilnej było prawie niemożliwe, a nawet obecność broni nie zawsze była wiarygodnym znakiem.

W czasie wojny domowej partie przed sformułowaniem programu politycznego rozwijały siły bojowe, a w kraju istniało także wiele gangów przestępczych, dlatego często do samoobrony używano karabinów szturmowych AKM.

W niektórych przypadkach łatwiej było kupić karabin Kałasznikowa na czarnym rynku niż zdobyć czystą wodę.

ZDJĘCIE PLIKU: Libańscy falangiści pokazują plakat nowo wybranego prezydenta Libanu Bechira Gemayela, 26 sierpnia 1982 w Bejrucie. ©IPPA/AFP

Dzień po śmierci Gemayela IDF zajęło Zachodni Bejrut.

Obozy dla uchodźców Sabra i Shatila zostały zajęte przez oddziały libańskich bojowników proizraelskich.

16 września weszli do obozów, napotkali słaby opór ludności – który został szybko stłumiony – i mszcząc się za śmierć swojego przywódcy, dokonali krwawej masakry. Ludzi rozstrzeliwano, torturowano i bito na śmierć – masakra była straszna.

Różne źródła podają, że zginęło od 460 do 3500 osób, a znacznie więcej zostało okaleczonych i zgwałconych.

Do tego czasu doszło już do krwawych starć między społecznością chrześcijańską i muzułmańską w Libanie, a teraz Falangi otwarcie wściekali się na Palestyńczyków, których nienawidzili. pyrrusowe zwycięstwo

Masakra wywołała bardzo ostrą reakcję w Izraelu. Społeczeństwo zażądało śledztwa i rezygnacji Begina i Sharon. Powołano komisję, na której czele stanął prezes Sądu Najwyższego Izraela Icchak Kahan. Kahan, człowiek z zasadami, twardy i doskonały prawnik, przeprowadził dokładne dochodzenie i wyciągnął kilka wniosków. Po pierwsze ustalono, że masakry dokonali bojownicy arabsko-chrześcijańscy. Izraelscy żołnierze nie byli w to bezpośrednio zaangażowani.

Jednak Szaron wydał rozkaz wpuszczenia chrześcijańskich bojowników do obozów Sabra i Szatila i nikt nie powstrzymał masakry.

Komisja Kahana pośrednio obarczyła odpowiedzialnością za masakrę szereg izraelskich urzędników, w tym minister obrony Sharon, szefa sztabu generalnego Eitana i premiera Begina. Rząd Begina został zmuszony do rezygnacji, a Sharon ustąpiła ze stanowiska ministra obrony.

Wydarzenia te odbiły się także na reputacji Stanów Zjednoczonych, które były gwarantem przestrzegania porozumień o zawieszeniu broni.

Następnie europejscy i amerykańscy żołnierze sił pokojowych wkroczyli do zachodniego Bejrutu i zastąpili wojska izraelskie. Tymczasem „pokój dla Galilei” był wciąż odległą perspektywą.

Izraelczycy musieli teraz stawić czoła wojnie partyzanckiej i atakom terrorystycznym. Wojna nie była już popularna w samym Izraelu.

OWP została pokonana, ale Izrael zyskał nowego wroga w Libanie – w wyniku wojny przy pomocy Iranu powstała nowa antyizraelska grupa o nazwie Hezbollah.

ZDJĘCIE PLIKU: Bojownicy Hezbollahu maszerują w Dzień Quds na przedmieściach Ouzai w południowym Bejrucie, 15 czerwca 1986 r. © Kaveh Kazemi / Getty Images

Nowa grupa dokonała dramatycznego „wkroczenia” – 11 listopada 1982 r. w siedzibie izraelskiej administracji wojskowej w libańskim mieście Tyr eksplodowała bomba samochodowa.

Zamachowcem-samobójcą był 17-letni działacz Hezbollahu.

W wyniku ataku zginęło 75 izraelskich żołnierzy i funkcjonariuszy wywiadu oraz 14 palestyńskich więźniów.

Rok później w tym samym mieście zamachowiec-samobójca wysadził biuro Izraelskiej Agencji Bezpieczeństwa, zabijając 28 Izraelczyków i 32 Arabów.

W 1983 r. zamachowcy-samobójcy zaatakowali koszary kontyngentów amerykańskich i francuskich, zabijając 241 żołnierzy amerykańskich i 58 spadochroniarzy francuskiej Legii Cudzoziemskiej.

W wyniku eksplozji w ambasadzie USA w Bejrucie zginęły 63 kolejne osoby. W 1984 roku bojownicy Hezbollahu pojmali szefa oddziału CIA w Bejrucie, Williama Francisa Buckleya. Buckley był przetrzymywany w niewoli przez 15 miesięcy, był przesłuchiwany i torturowany w celu ujawnienia całej siatki agentów CIA w Libanie (wszyscy zginęli lub zaginęli). W końcu Buckley oszalał od tortur i został stracony.

Hezbollah uprowadził także czterech sowieckich dyplomatów.

Jeden z nich, Arkadij Katkow, został zastrzelony. W 1983 roku armia izraelska wycofała się na południe Libanu. Pomiędzy stronami doszło do wymiany więźniów – sześciu Izraelczyków wymieniono na 4700 Palestyńczyków. Izraelska obecność wojskowa w Libanie stopniowo malała. W wyniku wojny Izrael stracił około 670 osób (w tym kilkunastu cywilów). Syryjczycy i OWP straciły do 3500 osób.

Ze względu na ogólny chaos wojny nie udało się potwierdzić całkowitych strat libańskich grup bojowników i ludności cywilnej, ale szacuje się, że po stronie libańskiej zginęło około 20 000 osób. Polityczne konsekwencje wojny to osobna kwestia. Konflikt w Libanie trwał do 1990 roku.

Wzdłuż granicy izraelsko-libańskiej utworzono strefę buforową, ale Izraelczycy ostatecznie ją zamknęli.

OWP nie była już zaangażowana w ataki terrorystyczne, a Arafat zamiast popaść w zapomnienie, został przywódcą Autonomii Palestyńskiej i laureatem Pokojowej Nagrody Nobla.

W rzeczywistości Izrael jedynie zastąpił starego wroga nowym, podczas gdy Liban został zdewastowany przez wojnę domową i obce najazdy. Obecnie sytuacja w Libanie nadal nie jest stabilna, a Hezbollah pozostaje jedną z najpotężniejszych grup pozarządowych na Bliskim Wschodzie.

Wszystkie wyżej wymienione wydarzenia – udane operacje wojskowe, haniebne akty terroryzmu i przemoc wobec ludności cywilnej – przywróciły stosunki między Izraelem, Libanem i całym Bliskim Wschodem do pierwotnego stanu.

A dziś granica między Izraelem a Libanem nie jest bezpieczniejsza niż na początku lat 80. Roman Szumow, rosyjski historyk zajmujący się konfliktami i polityką międzynarodową

Przetlumaczono przez translator Google

zrodlo:https://www.rt.com/news/589139-israel-war-lebanon-1982/