"Wojna słoni: Ci wojownicy z kłami zatrzymali Aleksandra Wielkiego, ale za ogromną cenę Słonie w Indiach cierpiały z powodu wąskich gardeł populacji 100 000 lat temu, a następnie 2000 lat temu. Naukowcy uważają, że ostatnie wydarzenie miało miejsce, ponieważ stały się zwierzętami wojennymi i pomogły powstrzymać macedońskiego zdobywcę w jego drodze"

Naukowcy zajmujący się ewolucją odkryli, że indyjskie słonie zmagały się z wąskim gardłem populacyjnym prawie 2000 lat temu, które trwało 1500 lat. Ta drastyczna redukcja populacji nie była wynikiem epidemii, środowiska ani migracji, ale była głównie kosztem wojny. Słonie były kiedyś w Indiach wykorzystywane do walki; nawet Aleksander Macedoński musiał powstrzymać swoją ekspansję na wschód z powodu armii słoni.

Historyczne relacje pokazują, że populacje słoni w starożytnych Indiach były łapane i wykorzystywane do walki od okresu przed okresem Mauryów (321 do 185 p.n.e.) do czasu tuż przed Mogołami, około 500 lat temu. Starożytne greckie źródła sugerują, że król Chandragupta Maurya (IV w. p.n.e.) miał od 3000 do 6000 słoni. Samce słoni były łapane w młodym wieku i traciły wolność i pożywienie, i umierały w niewoli, twierdzą autorzy. Ich populacja mogła się zmniejszyć z powodu ogromnej liczby słoni ginących w bitwach, aż populacja osiągnęła wąskie gardło. „Wydaje się, że jest to schemat, w którym populacje mogą osiągać wąskie gardła w historii słoni” — mówi ekolog Raman Sukumar z Centrum Nauk Ekologicznych w Instytucie Nauki Indyjskiej (IISc) w południowym mieście Bangalore. Jak mówi Uma Ramakrishnan, ekolog molekularny z Narodowego Centrum Nauk Biologicznych: „Mogła to być epidemia, która je zabiła, ale zapisy historyczne pokazują, że bardziej prawdopodobną przyczyną jest wojna”. Ze względu na sprzyjające warunki — prawdopodobnie — klimatyczne, wysoki wskaźnik urodzeń i niższy wskaźnik śmiertelności, liczba słoni ponownie wzrosła i doprowadziła do rozbieżności populacji. Dokumentacją wykorzystania słoni wojennych w starożytnych Indiach jest rzeźba w świątyni Channakeshava w XIII-wiecznych świątyniach Hoysala w Beluru, położonych w południowym indyjskim stanie Karnataka. Przedstawia cztery skrzydła starożytnych armii w Indiach: piechotę (słoń), kawalerię (koń), żołnierzy piechoty i rydwany. Ta chaturanga bala lub chaturanga sena (czteroosobowa armia) jest powtarzającym się elementem w historii i literaturze Indii.

XIII-wieczna świątynia Hoysala w Karnatace. © R Sukumar

Mityczne eposy Mahabharata i Ramajana wspominają o wykorzystaniu słoni na wojnie, mówi Sukumar w swojej książce „The Story of Asia’s Elephants”. Opisuje również szczegółowo bitwę pod Hydaspes pomiędzy Aleksandrem Macedońskim a indyjskim królem Puru i jak 80 lub więcej słoni wystawionych w armii tego ostatniego zabiło zarówno przyjaciół, jak i wrogów. Chociaż Aleksander i jego armia wygrali tę bitwę, później porzucili podbój Indii i wrócili do domu, gdy usłyszeli, że potężniejsi królowie dalej na wschód posiadali znacznie większą liczbę słoni w swoich armiach. Jak mówi Sukumar: „Jednym z niemałych czynników, który zmusił Aleksandra do przerwania jego niesamowitego marszu podboju, był słoń”.  

Ta sama książka mówi, że 300-letnia wczesna historia słonia w basenie Morza Śródziemnego osiągnęła punkt kulminacyjny w momencie, gdy to zwierzę przestało być maszyną wojenną w tym regionie, gdy wiara chrześcijańska zaczęła rozprzestrzeniać się z Ziemi Świętej. Rzymianie czasami używali słoni, które schwytali na wojnie, ale używali ich również w publicznych widowiskach, do rozrywki w cyrkach i amfiteatrach oraz do ceremonialnych procesji. 

Obraz XVI-wiecznego obrazu z Victoria and Albert Museum w Londynie, przedrukowany w książce R. Sukumara The Story of Asia's Elephants, przedstawiający wytresowane słonie atakujące zwolenników Khana Zamana, wroga cesarza Akbara. © R Sukumar

Rzymianie nie mieli realnych możliwości pozyskiwania słoni bezpośrednio z Indii; nieliczne indyjskie zwierzęta, które posiadali, zostały schwytane od ich wrogów, ale gdy Rzym stał się imperialną potęgą w regionie, kultura słonia wojennego zanikła. Podobnie jak król Puru miał Ajaksa, słonia, który miał stawić czoła Aleksandrowi, a Hannibal miał Surusa w swoim marszu na Rzymian, syngaleski król Kavantissa miał słonia wojennego, Kandulę. Historyk Thomas Trautmann pisze w „Elephants and Kings”, swojej historii środowiskowej słoni w indyjskich królestwach, że wykorzystanie słoni do wojny zostało zainspirowane przybyciem ludu aryjskiego do Indii, który wprowadził swoją kulturę jazdy konnej do krainy bez koni, ale z mnóstwem słoni, i jak utrzymanie zwierząt przez królów ostatecznie doprowadziło do zachowania lasów jako zasobów paszy. Niedawne badanie przeprowadzone przez Sukumara, Anubhab Khana z tego samego ośrodka w IISc, Ramakrishnana i innych wykazało oznaki wąskich gardeł populacji u indyjskich słoni około 100 000 lat temu. Uderzyło ich jednak wspomniane wąskie gardło, które zaczęło się około 2000 lat temu i trwało około 1500 lat. Ostrożnie sugerują, że ta redukcja populacji w czasie historycznym, odnotowana po raz pierwszy, może być związana z masowym łapaniem słoni na potrzeby wojny. Naukowcy zastosowali zaawansowane metody statystyczne w celu odtworzenia historii demograficznej na podstawie danych genetycznych. W tym przypadku zsekwencjonowano ponad 30 genomów słoni z całych Indii, a na podstawie sygnatur genetycznych odtworzono historię demograficzną populacji słoni w tym kraju.

Makhna, samiec słonia bez ciosów. Zdjęcie archiwalne. © R Sukumar

Badanie podnosi interesujące pytania o to, czy wykorzystywanie słoni w wojnie około 1500 lat temu jest częściowo odpowiedzialne za obecną strukturę ich populacji. „Ewolucję w genetyce populacji mierzy się na pięć sposobów”, mówi Khan. „Są to wąskie gardła, migracje, mutacje, dobór naturalny i chów wsobny wśród krewnych. Znaczenie wąskiego gardła polega na tym, że jest ono dowodem ewolucji”. Choroba w populacji spowodowana cechą dziedziczną może prowadzić do śmierci słoni lub mniejszej liczby młodych, a wadliwy gen zostaje usunięty. „Podobnie wąskie gardło powoduje redukcję populacji, co zmniejsza różnorodność genetyczną i prowadzi do utraty rzadkich wariantów genetycznych”, uważa Ramakrishnan. „W przyszłości spróbujemy pracować nad większą liczbą populacji słoni”. Jako analogię, według Khana, co by było, gdyby istniały dwie odizolowane populacje, powiedzmy, tygrysów w Ranthambore, Radżastan (w północno-zachodnich Indiach) i inna populacja tygrysów 2000 kilometrów dalej w Wayanad, Kerala (w południowych Indiach) i żyłyby one niezależnie od siebie? Nie ma krzyżowania się tygrysów z Ranthambore z tygrysami z Wayanad. Istnieje zatem ograniczony przepływ genów. Jeśli będzie to trwało przez miliony lat, makroewolucja może doprowadzić do przekształcenia się tygrysów w różne gatunki. W krótkiej skali ewolucji można to zmierzyć powyższymi dowodami, których wąskie gardło ma znaczącą wartość.

Manjunath ostrożnie nakłada mieszankę ziół, liści i błota rzecznego na rannego słonia Ram w obozie Dubare Elephant w Coorg w Indiach 31 sierpnia 2019 r. © Ryan Paul Lobo/Getty Images dla Lumix

Sukumar podał interesujący przykład niedawnej ewolucji indyjskich samców słoni. Powiedział RT: „Zarówno samce z ciosami, jak i makhanas, które są samcami bez ciosów, istnieją w naturze. Na północnym wschodzie jest znacznie więcej makhanas niż na południu, prawdopodobnie jest to konsekwencja selektywnego łapania samców słoni z ciosami do wykorzystania w wojnie w czasie historycznym”. Z drugiej strony, zauważył, bardzo niedawny wzrost liczby makhanas w południowych Indiach jest spowodowany „presją selekcyjną na ciosy słoniowe” w regionie, w którym znany był kłusownik Veerappan. „Naszym kolejnym krokiem jest polowanie na geny zaangażowane w ekspresję ciosów”. Autor: Papiya Bhattacharya, mieszkająca w Bangalore pisarka pisząca o nauce i zagadnieniach z nią związanych.

Przetlumaczono przez translator Google

zrodlo:https://www.rt.com/india/609972-elephant-warfare-tuskers-that-stopped/